Polska ma czas do lipca 2021 r. na dostosowanie się do unijnej dyrektywy z 9 czerwca 2019 roku, w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
Dyrektywa zakłada przede wszystkim ograniczenie stosowania jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, takich jak np. talerze, sztućce, słomki, kubki, patyczki do uszu czy mieszadełka.
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.
Opłata produktowa za każdą sztukę opakowania jednorazowego
Projekt przewiduje wprowadzenie w życie opłaty produktowej w wysokości maksymalnie 1 zł za jedną sztukę opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego, która będzie doliczana do sprzedawanego w nim produktu. W projekcie wskazano, że rzeczywistą stawkę, przeznaczaną na zagospodarowanie takich odpadów, określi rozporządzenie. Celem wdrożenia opłaty ma być zniechęcenie konsumenta do zakupu opakowań z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku - na rzecz produktów wielokrotnego użytku.
Projekt nowelizacji ustawy zakłada, że opłatę np. za jednorazowy kubek plastikowy do herbaty czy kawy będzie pobierała hurtownia, sklep lub lokal gastronomiczny. Opłata będzie mogła stanowić całkowity koszt opakowania lub być doliczona do ceny ustalonej produktu.
Z projektu wynika, że kawiarnie, sklepy czy bary, które będą oferować jednorazowe opakowania, będą musiały zapewnić swoim klientom alternatywę, czyli oferować produkty i opakowania wielokrotnego użytku bądź wykonane z materiałów innych niż plastik.
Przykładowo popularne 200 ml kubeczki wykonane z tworzywa sztucznego kosztują około 5 groszy, z papieru są blisko trzy razy droższe (około 14 gr), natomiast z biopolimeru PLA kosztują około 20 groszy.
Ewidencja opakowań
Projektowane przepisy wprowadzają też obowiązek prowadzenia ewidencji, w postaci papierowej lub elektronicznej, liczby nabytych i wydanych ostatecznemu nabywcy opakowań jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego w danym roku kalendarzowym. Taką ewidencję wydanych jednorazowych opakowań objętych opłatą będą zobowiązane prowadzić też sklepy i jednostki gastronomiczne, oddzielnie dla poszczególnych jednostek. I muszą ją przechowywać przez okres 5 lat.
Projekt przewiduje, że od 3 lipca 2021 roku zakazane będzie wprowadzanie na rynek jakichkolwiek produktów wykonanych z tworzyw sztucznych oksydegradowalnych, czyli nienadających się do recyklingu. Zakaz dotyczyć będzie wykonanych z takiego tworzywa: patyczków higienicznych, sztućców, talerzy, słomek, mieszadełek do napojów czy patyczków do mocowania balonów i pojemników na posiłki i napoje ze styropianu.
Na rynek nie będzie można też wprowadzać pojemników na posiłki wykonanych z polistyrenu ekspandowanego, czyli takich, w których umieszcza się posiłki np. w fast foodach. Dotyczyć to będzie również pojemników na napoje. Na części produktów umieszczane będą informacje o tym, jak prawidłowo zagospodarować odpady powstałe z tych produktów. Takie informacje mają pojawić się na: chusteczkach nawilżanych, na wyrobach tytoniowych z filtrami i kubkach na napoje.
Teraz czas trzech tygodni na uzgodnienia i uwagi branżowe.